Blog

2 października, 2025

5 oznak, że Twój kolega potrzebuje wsparcia – jak pomóc, żeby nie było niezręcznie

Wstęp

Coraz więcej młodych osób zmaga się z trudnościami psychicznymi – i nie zawsze o tym mówi. Według UNICEF aż 1 na 7 nastolatków na świecie doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym. W Polsce, jak pokazuje raport OECD, rośnie liczba młodych ludzi z objawami depresji, lęku i wypalenia. Czasem to właśnie Ty – jako kolega, koleżanka, osoba z klasy – możesz zauważyć pierwsze sygnały, że ktoś potrzebuje pomocy. Ale jak zareagować, żeby nie było niezręcznie? I co właściwie powinno Cię zaniepokoić?

1. Wycofanie się z kontaktów

Kiedy ktoś, kto wcześniej był aktywny, nagle przestaje się odzywać, nie odpowiada na wiadomości, unika spotkań – to może być sygnał, że coś się dzieje. Nie chodzi o jednorazowe „nie mam ochoty”, ale o dłuższy czas wycofania się z relacji.

Jak pomóc? Zacznij od prostego: „Hej, wszystko ok? Brakuje Cię ostatnio”. Nie naciskaj – pokaż, że jesteś i że zauważasz.

2. Zmiany nastroju i zachowania

Nagłe wybuchy złości, drażliwość, smutek bez wyraźnego powodu – to może być sposób radzenia sobie z trudnymi emocjami. Czasem ktoś zaczyna mówić o sobie źle, żartować z depresji albo mówić, że „nic nie ma sensu”.

Jak pomóc? Nie oceniaj. Zamiast „weź się w garść”, powiedz: „Widzę, że coś Cię męczy. Chcesz pogadać?”. Czasem wystarczy, że ktoś poczuje się zauważony.

3. Problemy ze snem i koncentracją

Jeśli ktoś mówi, że nie śpi, jest ciągle zmęczony, nie może się skupić na lekcjach – to może być objaw przeciążenia psychicznego. Zwróć uwagę, jeśli ktoś często zasypia na lekcjach, nie oddaje prac, przestaje się angażować.

Jak pomóc? Zapytaj: „Ciężko Ci ostatnio z nauką? Może coś Cię rozprasza?”. Możesz też zaproponować wspólne przygotowanie się do sprawdzianu – bez presji.

4. Mówienie o sobie w sposób negatywny

„Jestem beznadziejny”, „Nikogo nie obchodzę”, „I tak nic nie zmienię” – takie zdania mogą być wołaniem o pomoc. Czasem są wypowiedziane pół żartem, z uśmiechem, w stylu „czarnego humoru” albo „wisielczych żartów”. Ale warto wiedzieć, że śmiech może być mechanizmem obronnym, a uśmiech maską, za którą ktoś ukrywa trudne emocje. To, co brzmi jak żart, może mieć realny związek z nastrojem – szczególnie jeśli pojawia się często, w różnych sytuacjach, albo towarzyszy mu wycofanie czy zmiana zachowania.

Jak pomóc? Nie bagatelizuj. Powiedz: „Nie zgadzam się z tym, co mówisz. Jesteś dla mnie ważny/a”. Możesz też zapytać: „Skąd to się wzięło? Co się dzieje?” – bez oceniania, z ciekawością i troską. Czasem wystarczy, że ktoś poczuje się zauważony i potraktowany serio.

5. Zmiany w wyglądzie i nawykach

Nagła utrata lub przyrost wagi, zaniedbanie wyglądu, brak apetytu, nadmierne objadanie się – to mogą być objawy stresu, lęku, depresji. Zwróć uwagę, jeśli ktoś przestaje dbać o siebie albo wręcz obsesyjnie kontroluje swój wygląd.

Jak pomóc? Zaproponuj wspólne wyjście, spacer, coś lekkiego. Nie komentuj wyglądu – skup się na tym, jak się czuje.

Uważność i intuicja mają znaczenie

Depresji często nie widać na pierwszy rzut oka. Ludzie potrafią z nią funkcjonować, chodzić do szkoły, rozmawiać, śmiać się… a jednak wewnętrznie są wyczerpani, przytłoczeni, wypaleni. Dlatego warto być uważnym na potrzeby innych, nawet jeśli „na zewnątrz” wszystko wygląda normalnie.

Kieruj się przeczuciem. Czasem instynkt podpowiada nam więcej niż to, co świadomie widzimy. Jeśli coś Cię niepokoi – zaufaj sobie. Lepiej zapytać, niż żałować, że się nie zareagowało.

Podsumowanie – 5 kluczowych punktów

Wycofanie, zmiany nastroju i problemy ze snem to sygnały, że ktoś może potrzebować wsparcia.
Reaguj z empatią – nie oceniaj, nie naciskaj.
Proste pytania i obecność często znaczą więcej niż rady.
Wspieraj, ale nie zapominaj o własnych granicach.
Zaufaj intuicji – czasem widzi więcej niż oczy.