Za niezwykłą koncepcją niewątpliwie stoi niezwykły człowiek.
Maria Montessori urodziła się 31 sierpnia 1870 r. w niewielkiej miejscowości Chiarawalle we Włoszech. Jej ojciec – Alessandro Montessori – był urzędnikiem Ministerstwa Finansów. Matka – Renilde Stoppani – posiadała staranne wykształcenie, zajmowała się domem. Była jedynaczką, jej rodzice mieli bardzo skrajne poglądy – ojciec był konserwatystą, matka natomiast była zwolenniczką nowoczesnego liberalizmu.
Ze względu na transfer ojca najpierw do Florencji, a następnie do Rzymu, Maria podjęła naukę w rzymskiej szkole publicznej w wieku sześciu lat. Ze szkoły Maria Montessori zapamiętała przede wszystkim tłumienie aktywności uczniów i trzymanie ich w ciągłym bezruchu. Po latach skrytykowała tak pojmowaną szkołę, której symbolem była dla niej „szkolna ławka”.
Następnie Maria uczęszczała do średniej szkoły techniczno-przyrodniczej dla chłopców. Po ukończeniu szkoły w 1890 roku podjęła na Uniwersytecie Rzymskim studia matematyczne i przyrodnicze, a po dwóch latach w 1892 roku rozpoczęła studia medyczne, które z sukcesem ukończyła w 1896 roku otrzymując tytuł „Dottoressa” w dziedzinie psychiatrii. Swoim dyplomem z medycyny mogła poszczycić się jako pierwsza kobieta we Włoszech.
W 1896 roku, w wieku 26 lat Maria Montessori podjęła pracę w Klinice Psychiatrycznej, w której prowadziła obserwacje dzieci upośledzonych. Kolejne dwa lata poświęciła na dokształcanie się w dziedzinie pedagogiki, studiowanie dzieł z pedagogiki specjalnej oraz pracę badawczą. W pracy z dziećmi wykorzystywała pomoce naukowe opracowane przez Edouarda Seguin’a – francuskiego lekarza pracującego
z niepełnosprawnymi dziećmi oraz materiał dydaktyczny własnego pomysłu. W tym czasie wypracowała również podstawy metodyki pisania i czytania. Także wówczas, 31 marca 1898 roku urodził się jej jedyny syn – Mario.
Dorobek naukowy młodej lekarki-pedagoga był wybitny podobnie jak imponujące były wyniki uzyskane w czasie egzaminów przez jej podopiecznych – mimo stwierdzonych zaburzeń rozwojowych i niepełnosprawności umysłowej otrzymali oni wyższe noty od swoich typowo rozwijających się rówieśników. Maria widziała tego przyczynę w ograniczaniu swobody dzieci w szkołach ludowych. Jej wychowankom ułatwiano wzrost i rozkwit umiejętności, podczas gdy ich rówieśnicy bez zaburzeń nie mieli takich możliwości.
Na początku XX wieku we Włoszech panowała atmosfera reform, która sprzyjała powstaniu w Rzymie specjalnej instytucji. Instytucji, która miała za zadanie modernizacje domów w dzielnicy zamieszkałej przez rodziny robotnicze, oraz resocjalizację jej mieszkańców, w tym zajęcie się dziećmi pozostającymi bez opieki. W tym celu w każdym domu na parterze, postanowiono otworzyć placówkę na wzór świetlicy-przedszkola.
W instytucjach tych zamierzano zatrudnić nauczycieli, lekarzy, a nad całością miał czuwać odpowiednio przygotowany kierownik. To stanowisko zaproponowano Marii Montessori, która chętnie je przyjęła. Nazwała tę instytucję wychowawczą Case dei Bambini – Domy Dziecięce. Pierwsza placówka została otworzona 6 stycznia 1907 roku w rzymskiej robotniczej dzielnicy San Lorenzo. Uczęszczało do niej około 50 dzieci w wieku 2-6 lat. Maria porzuciła wtedy całkowicie pracę lekarza i skupiła się wyłącznie na pracy pedagogicznej i wychowawczej. Wyposażyła placówkę w meble dostosowane do potrzeb dzieci, pomoce Itarda i Sequina, a także materiały własnego projektu i stosowane
w psychologii eksperymentalnej.
Przygotowywała opiekunki do pracy z dziećmi i nowymi pomocami. Zalecała, by niczego dzieciom nie narzucały: „Nie stawiam wychowawczyniom żadnych ograniczeń i żadnych szczególnych obowiązków.” [..] „Chciałam tylko poznać reakcję dzieci. Prosiłam, by one im w żaden sposób nie przeszkadzały.” Po kilku tygodniach pobytu dzieci w placówce Maria zaobserwowała zmiany zachodzące w ich zachowaniu. Wzrastało też ich zainteresowanie materiałem dydaktycznym. Wybierały go chętniej niż typowe zabawki. Wydarzeniem, które jej pracy nadało nowy sens, było odkrycie zjawiska, które później nazwała „polaryzacją uwagi”.
W 1909 r. Maria Montessori wydała swoją pierwszą książkę opisującą nowatorską koncepcję przedszkola i zarys metody pracy z dziećmi w przygotowanym otoczeniu. Ciekawostką jest, że w 1913 r. została ona przetłumaczona na j. polski i wydana przez Drukarnię Naukową z ul. Mazowieckiej w Warszawie pod tytułem: „Domy dziecięce. Metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci”. Również w 1913 roku odbył się w Rzymie I Międzynarodowy Kurs Szkoleniowy dla ok. 100 nauczycieli.
Lata 1910-1952 to okres popularyzacji metody i rozwój montessoriańskiej teorii pedagogicznej: odbyło się 28 narodowych i międzynarodowych kursów (Europa, Ameryka, Azja), 9 międzynarodowych kongresów, a także wydano liczne książki M. Montessori. Przed końcem 1911 roku pedagogika Montessori była już stosowana w publicznych szkołach we Włoszech i w Szwajcarii, planowano podobny ruch w Wielkiej Brytanii.
W następnych latach powstały placówki w Paryżu i innych miastach Europy Zachodniej m.in. w Amsterdamie. Następnie w Argentynie, Australii, Chinach, Indiach, Japonii, Korei, Meksyku, Syrii, USA, i Nowej Zelandii.
W 1915 roku w Barcelonie Maria Montessori wraz z Anną Marią Maccheroni podjęła się opracowania podstaw wychowania religijnego małego dziecka w duchu wiary katolickiej. Dzięki tym doświadczeniom, które stały się podstawą do opracowania metody i programu formacji religijnej dziecka w wieku od 3 do 12 lat przez Sofię Cavalletti (hebraistkę, biblistkę) i Giannę Gobbi (uczennicę Marii Montessori) o nazwie Katecheza Dobrego Pasterza.
Kolejną ważną datą, o której należy wspomnieć to rok 1929, w którym powstało Association Montessori Internationale /AMI/- Międzynarodowe Stowarzyszenie Montessori, które staje się centralną organizacją koordynującą działalność placówek i towarzystw montessoriańskich na świecie oraz zajmującą się kształceniem nauczycieli. Prezesem została Maria Montessori, a jej syn Mario sekretarzem. Pierwszą siedzibą stowarzyszenia jest Berlin, zaś od roku 1936 do dzisiaj siedzibą jest Amsterdam.
Z powodów politycznych (rozwój dyktatury Mussoliniego we Włoszech) w 1936 roku Maria Montessori przeprowadziła się wraz z synem do Holandii i zamieszkała
w Amsterdamie.
By rozpowszechniać swoją metodę w 1939 roku wyjechała wraz z Mario do Indii, gdzie miała wygłosić kilka wykładów na tamtejszych Uniwersytetach. Z powodu wybuchu wojny pozostali tam dłużej, a w czerwcu 1940 r. ze względu na przyłączenie się Włoch do wojny po stronie Niemiec Maria wraz z Mario zostali internowani, mogli się jednak poruszać po prowincjach Madras i Kodaikanal, prowadzili kursy i wykłady. Przeszkolili ponad 1000 nauczycieli. Zostali w Indiach aż do 1946 r. po czym wrócili do Amsterdamu. Mimo ciężkich wojennych przeżyć, czas spędzony w Indiach uważała za bardzo szczęśliwy etap w swoim życiu, gdyż wykształciła tam wielu montessoriańskich nauczycieli.
W 1947 roku Maria Montessori na forum UNESCO wygłosiła referat „Wychowanie i pokój”. W 1949 roku, a następnie w 1950 i 1951 była nominowana do pokojowej nagrody Nobla.
W 1951 roku Maria Montessori planowała podróż do Ghany w celu przeprowadzenia kursu dla nauczycieli afrykańskich. Plany te nie doszły do skutku. 6 maja 1952 roku w wieku 81 lat, zmarła w Holandii. Tam też została pochowana, jej grób znajduje się w Noordwijk aan Zee.
Za osiągnięcia pedagogiczne i humanistyczne przesłanie zawarte w ideach swojej metody wychowawczej Maria Montessori została odznaczona najwyższymi wyróżnieniami przyznawanymi przez rządy i uniwersytety wielu krajów (m. in. tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Sorbonie, krzyż Legii Honorowej, nominacja do pokojowej Nagrody Nobla).
źródła:
https://montessori-ami.org/
http://iskierka.edu.pl/maria-montessori/zyciorys/,
